معلم عاشق(1)

سال 67 بودومن دانشجوي سال سوم رشته ي رياضي. درس ها خیلی سنگین بود و استاد ها هم سخت گیر. دو سال سربازی دوره ی جنگ وچند سال دوري از تحصیل، کار رو برام دشوارتر کرده بود. استاد ها به شدت سخت گیری می کردن به طوری که هر درس رو فقط دو سه نفر می تونستن با نمره های خیلی پایین پاس کنن.

اصلا گروه ریاضی این دانشگاه دور افتاده زبانزد شده بود.حقیقتش تا حالا اینطوری درس نخونده بودم.درس خوندنم تو مدرسه با شیطنت و بازیگوشی زیادهمراه بود.به عبارت دیگه درس هزار و یکمین برنامه ی من بود.راستش رو بخواهید همیشه فکر می کردم مسائل مهمتری وجود داره که بهتره به اونا بپردازم. حالا بد جوری گیر افتاده بودم.هر چی بیشتر می خوندم کمترمطالب دستگیرم می شد.استاد ها سخت گیر بودن خوب هم درس نمی دادن من توی کلاس گنگ و گیج بودم و مثل بهت زده ها اونا رو نگاه می کردم.بقیه هم دست کمی از من نداشتن.شايد وضع من از خيلي ها بهتر بود.

یه استاد فوق العاده داشتیم به اسم دکترنشوادیان.

استادی ممتاز با شخصیت بی نظیر.بي نهايت جدي و دقيق بود .عالی درس می داد ودر نظم و ترتیب بی همتا. هرچی از ریاضی و منطق ریاضی یاد گرفتم،نتیجه ی زحمات نشوادیانه.اون تاثیرات عمیقی روی من گذاشت.نشوادیان معلم به تمام معنا عاشق بود.حدود سی سال یا شاید بیشتر معلمی کرده بود.معلمی رو از روستا های دور افتاده شروع کرده بود و در کنار معلمی به تحصیلاتش تا مقطع دکتری ادامه داده بود.اون اصلا معلم به دنيا اومده بود.معلمی تو خونش بود. الان که درباره اش می نویسم به شدت هیجان زده هستم.

دوره ی لیسانس ریاضی دو تا درس کلیدی و پیچیده داره به اسم آنالیز ریاضی1و2.نشوادیان علاوه بر نظريه اعداد ، زبان تخصصي وآناليز رياضي رو هم درس مي داد.

تو کلاسش که حضور داشتی ،پیچیده ترین قضایا و مسائل ریاضی را مثل یک شربت گوارا به کامت می ریخت.مسايلي كه بارها خونده بودي و متوجه نشده بودي .تمام عشق اش تو زندگی ریاضیات و تدریس اون بود.اصلا توی این دنیا و عوالمش نبود.موقع درس دادن به شدت هیجان زده می شد و بقول معروف عشق می کرد.این عشقش به تدریس ناخود آگاه به ما هم منتقل می شد. خیلی منضبط و دقیق بود.قدیما می گفتن فلاني مثل ساعت کار می کنه.ساعت گهگاهی عقب و جلو می ره یا از کار می افته. اما در مورد نشوادیان،این از محالات بود.همیشه قبل از ورود به کلاس روی کت و شلوارش یه روپوش بلند سفید می پوشید برای اینکه گچ روش نریزه.تخته بارها و بارها از نوشته های نشوادیان پر و خالی می شد.از یه گوشه ی انتهایی سمت راست تخته شروع می کرد و مرتب و پاکیزه و خوانا و با سرعت می نوشت.خیلی صرفه جو بود.موقعی که تخته پر می شد، حتی یک نقطه هم به اون نمي شد اضافه کنی. براحتي نوشته هاش رو مي خونديم و يادداشت مي كرديم. اون در بین کار هر جا لازم بود توضیح می داد.نشوادیان خیلی لاغر و ریزه بود. من نمی دونم اینهمه توانایی رو از کجا می آورد؟

نشوادیان با دو دوست می نوشت.بعضی وقت ها حدود دوساعت مدام روی تخته سیاه می نوشت . توضیح می داد و می نوشت بعضی وقت ها با دست راست بعضی وقت ها با دست چپ،بعضی وقت ها هم با یه دست می نوشت و با دست دیگه تخته رو پاک می کرد. کلاسش حتی یه لحظه هم زمان پرت نداشت.

همون طوری گفتم درس کلیدی دوره لیسانس را تدریس می کرد.آنالیز ریاضی 1و2

در نظریه اعدادصاحب نظر و استادي به تمام معنابود.

من هیچگاه لذتی را که در درس نظریه اعداد نصیبم شد فراموش نمی کنم.

نشوادیان خیلی دقیق تیز هوش و سخت گیر بود.عالی درس می داد تو امتحان هم عالی اونها رو می خواست.اگه درسش رو به صورت کامل یاد می گرفتی می تونستی نمره 7 یا هشت بگیری.بقیه به درک متعالی تو از مطالب بستگی داشت.نشوادیان از دانشجو یه انتظارویژه داشت.شاید بشه گفت همون چیزی که نیچه می گه. جمله اش دقیقا یادم نیست. ولی مفهومش اینه : اگه شاگرد فراتر از استادش نشه.حق استاد رو ادا نکرده.

اون از شاگردان مستعد اعجوبه ي قرن مرحوم دكتر غلامحسين مصاحب بود و گاهي از اون سخن مي گفت.

خوب !طبیعی بود که با این وضعیت خیلی از دانشجو ها از درسش می افتادن و باید این درس رو در ترم بعدی هم بگذرونن. افتادن از يه درس واقعا سخته مخصوصا براي دانشجوياني كه از شهرستانهاي مختلف اومده بودن ومشكلات زيادي داشتن. بعضي معلم بودن و متاهل بودن .من به مناسبت از اونا توشتم و باز هم مي نويسم.ولي در مورد نشواديان فرق مي كرد.نشوادیان فکر اونها رو هم کرده بود به این نحو که درس ها و سرفصل ها همون بود و لی شیوه ارایه و روش اثبات قضایا و حل مسایل با روش دیگری ارایه می شد.این دوتا خاصیت داشت اول برای خود نشوادیان. اون می گفت من دوست ندارم یه درس را هر ترم به همون روش ترم قبل تدريس کنم.این طوری احساس جمود می کنم.(اون هميشه فعال بود تصورش را بکنید این کار چقدر نیازمند تلاش و مطالعه مستمرمعلمه) خاصیت دیگه برای دانشجو و اون اینکه اون مجبور نبود مطالب ترم قبل رو عینا بخونه.البته این شیوه مشکلاتی را هم برای دانشجو ایجاد می کرد. دانشجویی که اون درس را افتاده بود انگار که این درس را ازنو گرفته.جالب اینکه سوالات هیچ دو ترمي مثل هم نبود.سوالات هر ترم با ترم قبل متفاوت بود. بعضی از دانشجو يان حرفه ای ، نمونه سوالهای چندین سال را گیر آورده بودن ولی از یافتن مشابهت بین سوالات عاجز بودن.

تو امتحانات یه دفترچه هایی به ما می دادن که باید پاسخ سوالات را تو اونها می نوشتیم .نمی دونم چند صفحه داشت ده صفحه شایدم بیشتر.معمولا سوالات جوابهاي مفصلي داشت وامتحان بعضی وقتها تا سه ساعت یا بیشتر به درازا می کشید.البته امتحان های نشوادیان معمولا زمانبندی دقیقی داشت.

وقتی از جلسه امتحان بیرون می اومدیم. می دیدیم نشوادیان پاسخ همه سوالات روباخطی خواناوزیبا نوشته و پشت در جلسه امتحان به دیوار نصب کرده . این یه شیوه عالی بود برای یاد گیری. مساله اي که زمان زیادی روش متمرکز بودی و فکر کرده بودی حالا راه حل دقیق و صحیحش رو می دیدی.

درس ها یه سری تمرین داشت.بیشتر اونا مسایل مشکلی بودن و هر کسی از عهده ی حلش بر نمی اومد.

مسایل مشکل با یه ستاره و مسایل مشکلتر با دوستاره و مسایل تاریخی و لاینحل ریاضی با سه ستاره مشخص شده بود.

نشوادیان می گفت : مسایل رو حل کنید.

درموردمسایل ستاره دار،اونهايی که درس خوب درک کردن می تونن مسایل تک ستاره را حل کنن.

اونهای که یه مرحله فراتراز درس رفتن می تونن مسایل دوستاره رو حل کنن.

اون مسایل سه ستاره هم مال افراد اهل حاله!

***

یه جذبه و شخصیت عجیبی داشت . خیلی دوستش داشتم .خیلی هم ازش خجالت می کشیدم.امتحان نیم ترم

آنالیز ریاضی بود.با خودم گفتم برای اینکه عشقمو بهش اثبات کنم.می خوام یه کاری بکنم كارستان!

تصمیم گرفتم بهترین نمره رو بگیرم . نمره ای که اون حیرت بکنه. شروع کردم به خوندن و نوشتن. آخه مسائل ریاضی كه رو نمی شد مثل تاریخ و جغرافیا بخونی . بايد قلم و کاغذ دست بگيری و بنويسي ومرحله به مرحله روي اونها فكر كني و به دقت اونا رواثبات كني.

شروع کردم به خوندن و نوشتن و اثبات قضایا و حل مسایل.هی خوندم و نوشتم.ديگه شب و روز نداشتم.ظرف چند روز دو تا خودكار بيك رو تموم كردم.ديگه كاغذ كم اورده بودم .هر چي كاغذ بود توش نوشته بودم.زمان رو هم نمي خواستم از دست بدم.تو زباله هاي خونه گشتم .چند تا قوطي تايدو چايي و كارتن وپيدا كردم. اونها رو هم پر كردم . موقع درس خوندن عادت داشتم به رو بخوابم و يه بالش بذارم زير دستم.كف اتاق پرشده بوداز كاغذ نوشته ها .براي خودم برنامه گذاشته بودم فقط چند دقيقه براي غذا خوردن و كمي استراحت.

انگشت دستم تاول زده بود.كه هنوز جاش هست.شبها به محض اينكه مي خوابيدم ، همينطور قضايا و مسائل رياضي جلوي چشمم ر‍‍ژه مي رفتند.خيلي از مسايل را كه تو روز موفق به درك و حل اونا نمي شدم.تو خواب برام آشكار مي شد.اگه بيدار مي شدم راه حلش رو يادداشت مي كردم.و گرنه صبح افسوس مي خوردم و روز بعد دو باره با اونا درگير مي شدم.موقعي كه تو خيابون راه مي افتادم اصلا متوجه هيچكس و هيچ چيزي نبودم.تو اين دنيا نبودم . غرق در اقيانوس رياضيات.يواش يواش مي رفتم تو يه دنيا ديگه . تو درسها ي ديگه مثل نظريه اعدادكه درس جالبي بود گاهي افسوس مي خوردم و مي گفتم كاش مي تونستم اين مسائل را با مردم كوچه و خيابون مطرح كرد و در لذت دانستن اين مطالب اون ها رو با خودم شريك كنم .بگذريم از اينكه وقتي درسم تموم شدواقعيات اجتماع مشكلات خودش رو با من تقسيم كرد!

زمان امتحان فرا رسيد.برگه سوالات رو نشواديان به ما داد. نگاهي به سوالات انداختم .همون طوري كه پيش بيني مي كردم بجز چند تا قضيه همه ي سوالات بيگانه بودن.بايد مقاومت مي كردم و با اونا درگير مي شدم.

من براي اين امتحان خيلي زحمت كشيده بودم و با شناختي كه از نشواديان داشتم مي دونستم در بهترين شرايط نمي شه از آناليز نمره اي بيش از 14 گرفت. تمام تلاش خودم رو كردم و امتحان رو دادم. حدس مي زدم نمره قابل قبولي بگيرم.جلسه ي بعد نشواديان گفت:برگه هاتون را تصحيح كردم و نمره هاتون رو زدم توي برد.تو كلاس از خود بي خود بودم . هر چند كه تو كلاس نشواديان ، بچه ها حتي يك لحظه هم وقت كلاس رو از دست نمي دادن.ولي من اونقدر هيجان زده بودم كه فقط مي نوشتم اصلا نتونستم ذهنم رو درس متمركز كنم.دوست داشتم زودتر برم و نمرم رو ببينم.درس تموم شد.به سرعت به طرف گروه رياضي و تابلواعلانات رفتم و نمره ام رو ديدم. (ادامه دارد)